Historie Noord-Holland
Holland was dit belangrijkste gewest met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 een Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werden onderverdeeld in 8 departementen met zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
dit departement van de Amstel
dit departement aangaande een Delf
Tevens lagen ook het departement aangaande de Schelde en Maas en het departement aangaande de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een andere rangschikking ook niet en na de instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld overeenkomstig een oude gewestelijke grenzen met Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest verwisselen via dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden met een Maas.
Nadat de Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was een ordening aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet met 29 maart 1814 werden een departementen vervangen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden over een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Over Maanen werden in een grondwetcommissie nog de benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar dit werden via de rest van een commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug aangaande Friesland naar Holland, doch ons deel betreffende Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werden tevens het laatste Hollands Brabant, het Land met Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te beperken werden Holland bij de grondwetsherziening met 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werd in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate wegens Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat met Amsterdam en drong men aan op het herstel met de verdeling bijvoorbeeld deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Hier werd desalniettemin niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd die bij Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel met de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit met Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake aangaande ons samenvoeging betreffende de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd duidelijk het deze uitstippelen betreffende de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel over Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst een provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door remedie aangaande een Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in dit noorden door medicament over de Afsluitdijk met de provincie Friesland.
De provincie kan geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en in vroegere tijden het IJ) mits grens fungeert.
Ten zuiden van dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden aangaande Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tegelijk dit Gooi, eveneens een dichtbevolkt gebied, maar betreffende een landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en ook niet volkomen vlak).
Ten noorden met het Noordzeekanaal Meer informatie ontvangen bevinden zich een Zaanstreek en andere, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de stad Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in dit deel betreffende een provincie ook landelijker gebieden: Waterland, de omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in dit noorden de Kop aangaande Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
Een westkust van de provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen mits Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar een duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De streek tussen Haarlem, Velsen (aan nuttige referentie allebei de zijden van het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Ons deel aangaande Kennemerland vormt de IJmond, met een Hoogovens en verschillende industrie: het is het westelijk gebied over dit Noordzeekanaal, betreffende wanneer middelpunt de haven en sluizen aangaande IJmuiden. Ten noorden met Kennemerland ligt een oude marktplaats Schagen en op deze uitleg de noordpunt van dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven voor Texel.
Aan een oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan het IJ (heb je een zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende een daarin, alang vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verscheidene dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, dat behalve in Amsterdam in steden ingeval Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te horen, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. Een meeste typische dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe meer het lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder dit Tessels en dit Wierings beschikken over een enorm persoonlijk karakter.
Precies zodra in verschillende dialectgebieden is ook in Noord-Holland sprake aangaande een teruggang aangaande de dialecten. Toch zijn sommige dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams is ter plaatse alsnog enorm meestal gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt ook uit de dialecten. Een dialecten ten noorden met dit IJ bestaan de meest afwijkende.
Onder dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten over Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls mits Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende ook Noord- wanneer Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in de Utrechtse groep.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten betreffende vanouds geïsoleerde gemeenschappen mits Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over ons heel hier eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, waar ze zichzelf op overige punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp van een omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De ordening betreffende de dialecten boven dit IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Vaak kan zijn op een verwantschap met dit Fries gewezen: met name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel gemeen betreffende dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nooit zeker mogen vervangen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Ofschoon deze theorie heel wat aanhang heeft, wordt ze via overige taalkundigen van een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 5 juli 2004, met een Provincie Noord-Holland mits enige aandeelhouder. Een organisatie zorgt in opdracht over een besturen van een recreatieschappen voor een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhoud over zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn 2 grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen betreffende Texel (de hele westzijde over Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook betreffende Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast bestaan daar in Noord-Holland een tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk met Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland alsnog vele verschillende grotere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in nieuws Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel over dit thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort